23-27 september. Het is vredesweek en wij hangen de vredesvlag uit. Wat is vrede? In de schoolkring vragen we de kinderen iets te vertellen over vrede die ze zelf hebben meegemaakt:
Kijken naar Nine´s vredesloop: een rondje om het Vredespaleis; Bij vrienden gedacht aan de vrede en dat de zomer voorbij is en dat de herfst eraan komt, die heeft ook heel mooie dingen; Een wandeling in natuur was moment van vrede; Op bed met boek is vrede; Naar bruiloftsfeest, vrede: allemaal bekende mensen; Tussen een ruzietje gesprongen om weer vrede te krijgen; Uitslapen voelt als vrede. We steken een vredeskaars aan en zaaien zaadjes voor de vrede (‘vrede begint als een piepklein zaadje’)
’s Middags gebeurt er iets. Stoeien loopt uit de hand, er wordt gespuugd. De jongens komen er niet uit. Ik word erbij gehaald, maar kom er samen met hen ook niet helemaal uit. Vrede bewaren en herstellen blijkt in de praktijk soms lastig. Je gehoord en begrepen voelen is voor allebei (altijd voor iedereen eigenlijk…) belangrijk. En af en toe kost dat meer tijd dan dat moment waarop je met elkaar in gesprek bent.
Een paar dagen later loopt alles zoals het voor je gevoel moet gaan. Kinderen spelen binnen en buiten, we maken collages over vrede, er wordt gelezen, gekletst, hard gewerkt en gesport. We praten na met de begeleiders. We hebben het over afspraken maken. “Laat ze zelf bedenken welke afspraken er nodig zijn”, zegt Jeremy, die deze periode kijkt hoe het is om begeleider te zijn op De Vrije Ruimte. Hij heeft dat zelf al met een aantal leerlingen gedaan over de snookertafel in het souterrain en dat werkt heel goed. We besluiten om maandag ‘stoeien’ als uitgangspunt te nemen om afspraken over te maken. Wat is dat eigenlijk? Wat hoort er wel bij en wat niet?
Aan het eind van de week maak ik met vier leerlingen een vredesfietstocht door Den Haag: een tocht langs plekken en gebouwen die met vrede te maken hebben. We beginnen -natuurlijk- bij het Vredespaleis en vinden daar veel symbolen van vrede. We stappen af en gaan naar binnen in het Humanity House, waar we een ervaringsreis maken als vluchteling. Wij zijn nu iemand die verjaagd wordt, door oorlog en geweld, uit zijn huis, zijn land. Iemand die moet vertrekken en grenzen over moet, aan wie lastige vragen gesteld worden, iemand die ten slotte terecht komt in een vluchtelingenkamp. Een heftige tocht. We keren terug via het Rabbijn Maarsenplein waar een kunstwerk van stoeltjes staat, met daarop de namen van 1700 Joodse kinderen die in de oorlog uit Den Haag zijn weggevoerd. Vrede, het is niet vanzelfsprekend. Wij zijn onder de indruk.
