Al een tijdje zit ik te broeden op dit onderwerp. Waarom geen les een goed idee is. Wat gebeurt er op een school? Er is een rooster, er worden lessen aangeboden, je kunt al of niet meedoen op De Vrije Ruimte. Het gemakkelijkst is om je in te schrijven, mee te doen met zoveel mogelijk lessen, zodat je dag gevuld is. Maar wat gebeurt er als je niet meedoet? Als je teruggeworpen wordt op jezelf? Moet gaan nadenken over wat jij echt wilt?
Voor de jongste kinderen is het simpel. Je speelt. Daar is geen les voor nodig. Je pakt de kraaltjes en legt een figuur op de kralenplank. Je pakt het krat met dieren en verzint een dierenspel. Je gaat naar buiten en gaat graven in het zand, bouwt een dam, fietst, springt, verzint een dans, verzint een spel. Het gaat vanzelf.
Als je iets ouder bent, en je zit sinds je vierde op De Vrije Ruimte, heb je op je achtste zin in lessen. Je wilt de spellingregels kennen, de tafels leren, een gedicht schrijven, geschiedenisverhalen horen. Dus ga je naar degene die daar les in geeft.
Ben je ouder, dan wil je verder. De basisschool afronden, dus alles leren wat je daarvoor nodig hebt. Soms gaat het er fanatiek aan toe en kunnen sommige leerlingen niet stoppen met waar ze mee bezig zijn: “Even deze bladzijde/som/alinea afmaken.”
En dan zit je op de middelbare school op De Vrije Ruimte. Wat doe je? Wil je examen doen? Of heb je nog geen idee? Voor leerlingen die later binnen komen, bijvoorbeeld als ze een jaar of vijftien zijn, is het lastig. Schoolervaringen uit het verleden waren vaak niet positief. Nu zijn ze bij ons, maar wat willen ze eigenlijk? Soms helpt het om even niet zoveel lessen te volgen en te kletsen met elkaar: wat vind jij belangrijk in dit leven? Waar ga jij voor? Wat is je favoriete sport? En welke hobby heb je? Door met elkaar hierover in gesprek te gaan leren leerlingen zichzelf en elkaar kennen en komen ze misschien tot inzichten die ze nooit zouden krijgen als ze alleen maar lessen zouden volgen. Daar is ruimte voor, vrije ruimte, die benut wordt door degenen die het nodig hebben. Even geen les. Kletsen met elkaar. Ontdekken wie je bent. Dat mag en kan op De Vrije Ruimte.
