Woensdag 19 juni. Een bijeenkomst voor pubers en ouders om erachter te komen wat werkt voor pubers als je met hen wilt praten. “Voor een echt gesprek heb je een warming up nodig”, begint Pieter Mostert, filosoof en specialist in het voeren van gesprekken. En: “Hoe steviger het gesprek, hoe belangrijker de vooroefening.” Want een gesprek begin je niet zomaar. De oude Grieken wisten het al, zij gebruikten progymnasmata, vooroefeningen. “Hoe gaat het?” is een bekende opening van een gesprek. Niet alleen beleefdheid, leren we van Pieter, maar ook een handige zin om even af te tasten hoe je gesprekspartner zich voelt.
We doen een oefening waarin de een alleen vragen mag stellen en de ander alleen antwoorden mag geven. Ongemakkelijk voor sommigen; je wilt zo graag meepraten! Wat je merkt is dat je door te luisteren en een deel van het antwoord te herhalen en daarover weer een vraag te stellen, je steeds dieper doordringt in wat iets voor iemand betekent. ‘Spelen’ bijvoorbeeld: ‘je doet het in je vrije tijd, het is ontspannen’. Maar wat is dan vrije tijd? En wanneer is het ontspannend?
“Wat voor vragen bestaan er?” is de volgende oefening die we in tweetallen doen. Open en gesloten vragen, directe en indirecte vragen, retorische vragen, prettige en niet prettige vragen. Pubers hebben daar ervaring mee. “Als mijn ouders zeggen: ‘We moeten even praten…’, dan weet ik al dat ze iets niet leuks willen vragen, zegt een van hen. “Je denkt dat ze iets heel ergs weten en uiteindelijk valt het dan wel mee.”
Uitspraken over pubers en de puberteit:
- je kunt er een leuke tijd van maken
- pubers willen begrepen worden
- pubers zijn heel creatief
- je kunt ‘puberen’ als excuus gebruiken voor je gedrag
- ‘puber’ klinkt slecht
- je gaat ontdekken, roken en drinken, jongens en meisjes
- puber is de bekroningsperiode van de mens
- geef verantwoordelijkheid aan pubers, als ze daar om vragen
“Op een gegeven moment”, zegt een van de oudste pubers, “merk je dat het verandert. Je schaamt je niet meer voor je ouders, maar gaat zomaar meedansen met je moeder.”
Tenslotte is er een laatste rondje, waarin heldere woorden worden gesproken: Zoek ruimte om een gesprek te laten ontstaan en gun jezelf de tijd. En: de jongsten spreken eerst. Dank voor al deze wijze woorden.